موسیقی فارس– در همین روزهایی که کم‌کم دارد نوروز از راه می‌رسد و سطح خیابان‌های تهران با عابران و مغازه‌ها و دار و درخت‌هایش حال و هوای تغییر فصل به خود گرفته‌اند، از زیر پای عابران شهر صداهای عجیبی به گوش می‌رسد؛ صداهایی که انگار از کهن‌ترین جای تاریخ آمده‌اند.
به گزارش موسیقی فارس، در همین روزهایی که کم‌کم دارد نوروز از راه می‌رسد و سطح خیابان‌های تهران با عابران و مغازه‌ها و دار و درخت‌هایش حال و هوای تغییر فصل به خود گرفته‌اند، از زیر پای عابران شهر صداهای عجیبی به گوش می‌رسد، صداهایی که انگار از کهن‌ترین جای تاریخ آمده‌اند، صداهایی که برخلاف زلزله؛ ترسی به ارمغان نمی‌آورند.
کمی پایین‌تر از اینجایی که راه می‌رویم، در شهر زیرزمینی ما، یعنی در همین متروی پایتخت، «آوای سرزمین من» جریان دارد، آواهایی از موسیقی کهن همین دیار که رنگ شادی و زندگی و حیات دارند، آنهم توسط خنیاگران و نوازندگانی که هر کدام‌شان از دیاری خارج از پایتخت به تهران آمده‌اند تا در این روزمرگی‌های پراسترس تجربه‌ای متفاوت را برایمان به همراه داشته باشند.
چند روزی است دوازده گروه موسیقی محلی از مناطق مختلف کشورمان موسیقی‌های هر روزهای را در متروی تهران برای مسافران عجول و پراسترس تهرانی می‌نوازند و می‌خوانند تا کمی ضربان قلب‌شان پایین‌تر بیاید و صدای پای آمدن بهار را نیز بشنوند. اجراهایی از رپرتوار شادیانه‌های موسیقی چهار گوشه کشورمان توسط مجریانی که با سازهای محلی و لباس‌های سنتی و موسیقی امید بخشاشان، روایتی از ساده بودن زندگی در نگاه پیشینیان و اجدادانمان دارند.
این اجراهای موسیقی در قالب برنامه‌ای با عنوان «آوای سرزمین من» تدارک دیده شده‌اند که عنوانی مناسب نیز برای آن به نظر می‌رسد. محسن محمدیان (مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت بهره برداری متروی تهران) درباره این اجرها به خبرنگار ایلنا می‌گوید: «با توجه به اینکه عید نوروز نزدیک است شرکت بهره‌برداری مترو در همین راستا در طرح استقبال از بهار این هماهنگی را انجا داده که گروه‌های موسیقی محلی از استان‌های مختلف دعوت شده‌اند تا در متروی تهران اجراهایی از موسیقی مناطق مختلف را برای مسافران اجرا کنند. قبلا هم شاهد اجراهای موسیقی در متروی تهران بوده‌ایم اما این‌بار برای آشنا شدن بیشتر شهروندان پایتخت‌نشین با این موسیقی و آداب و رسوم محلی چنین برنامه شکل گرفته است.
به مناسبت برگزاری سومین نمایشگاه توانمندی روستائیان و عشایر، اجراهایی با عنوان «آوای سرزمین من» در ایستگاه‌های منتخب مترو تهران برگزار می‌شود. هدف از اجرای این برنامه نیز پاسداشت گویش‌ها، آداب، رسوم، سنت‌ها و فرهنگ‌های ایرانی است. به همین منظور در 12 ایستگاه متروی تجریش، شهید بهشتی، قیطریه، امام حسین (ع)، امام خمینی (ره)، دروازه شمیران، ارم سبز، شهدا، دروازه دولت، میدان جهاد، میدان آزادی و تئاترشهر میزبان مسافران شهر زیرزمینی در اجرای هنرمندان عرصه موسیقی اقوام مختلف است.»
مجموعه اجراهای موسیقی «آوای سرزمین من» که از روز شنبه همین هفته 12 اسفند آغاز شده قرار است تا چهارشنبه 16 اسفند ادامه پیدا کند و طی آن هر روز در دو نوبت، صبح از ساعت ۱۰ تا ۱۲ و عصر از ساعت ۱۴ تا ۱۷ برای مسافران متروی تهران به اجرای موسیقی و حرکات آئینی بپردازند. در واقع این دوازده گروه ضمن اجرای موسیقی فولک منطقه خود، به انجام حرکات آئینی نیز می‌پردازند که جذابیت‌های بسیاری برای پایتخت‌نشینان دارد.
جدول این اجراها را در اینجا می‌توانید ببینید:
همانطور که از جدول اجراها پیداست؛ گروه‌های موسیقی از استان‌های گلستان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و شمالی، کردستان، چهار محال و بختیاری، آذربایجان، بوشهر، همدان، تهران و هرمزگان در ایستگاه‌های متروی تهران به اجرا می‌پردازند و برای این اجراها نیز با همان لباس‌های محلی خودشان در ایستگاه‌ها حاضر می‌شوند.
در ادامه می‌توانید نمونه‌های مختلفی از این اجراها را ببینید؛ برای مثال در سه فیلم کوتاهی که در این بخش خواهید دید گروه موسیقی خراسان رضوی در دو ایستگاه تئاترشهر و امام خمینی (ره) بخش‌هایی از موسیقی شادیانه‌هایشان را همراه با حرکات سنتی و آئینی شان به نمایش گذشته‌اند که استقبال مسافران را به دنبال داشته است. نکته جالب این اجراها نقش محوری دو ساز سرنا و دهل در شادیانه‌های تقریبا اکثر مناطق مختلف کشورمان است؛ گروه خراسان رضوی نیز همچون بسیار از اقوام ایرانی در چنین اجراهایی که حال و هوای شادی دارند از سرنا و دهل استفاده می‌کنند.
در این بخش نیز می‌توانید اجرای گروه تنبورنوازی کرمانشاه را در ایستگاه مترو ارم سبز مشاهده کنید که قطعاتی از شادیانه‌های قوم کرد را مانند قطعه «سوزله سوزله» را تنها با تنبور برای مسافران اجرا می‌کنند. البته به نظر می‌رسد تقریبا اکثر قطعات شادی این گروه انتخاب کرده بود به واسطه اجراهای بسیاری از گروه‌هایی که در این زمینه فعالیت کرده‌اند برای مسافران گوش‌آشناتر بود و بسیاری از حضار نیز این گروه را بخش‌هایی از اجرا همراهی می‌کردند.
از دیگر اجراهای جالب برنامه «آواهای سرزمین من» به گروه خراسان شمالی اختصاص دارد که با مراسم چوب‌بازی همراه است و البته بازهم با محوریت همان ترکیب سازهای سرنا و دهل، لحظات شادی را برای مخاطبانشان به وجود می‌آورد. چوب‌بازی نیز مانند دیگر المان‌های فرهنگی در برخی فرهنگ‌ها و قومیت‌های ایرانی با تفاوت‌های اجرا می‌شود.
اجرای گروه زنجان نیز که با رقص لزگی همراه بود، برای بسیاری از مردم جالب می‌نمود. این رقص سنتی آئینی در میان اکثر ترک‌زبانان ایران و منطقه با تغییرات اندکی اجرا می‌شود و بخش مهمی از فرهنگ و آئین ترک‌زبانان به حساب می‌آید که در شادی‌هایشان معمولا به اجرای آن همراه با موسیقی می‌پردازند. در اینجا می‌توانید اجرای گروه موسیقی زنجان را با سازهای سرنا و نقاره و همراه با رقص لزگی ببینید:
مردم بسیاری از مناطق ایران به خصوص تهران آشنایی چندانی با فرهنگ موسیقایی مردم سیستان ندارند و از اتفاقات جالب برنامه «آواهای سرزمین من» اجرای گروه موسیقی سیستان در مترو تهران است؛ اجرایی که با سازهایی مانند بنجو، قیچک و طبلا همراه است و حتی شکل و شمایل این سازها نیز برای بسیاری از مسافران مترو تعجب‌برانگیز و ناشناخته است. فیلم بسیار کوتاهی از اجرای گروه موسیقی سیستان را که تلاش دارد تا حدودی مسافران شهر زیرزمینی تهران را با فرهنگ موسیقایی‌شان آشنا کنند در ادامه می‌توانید ببینید؛ فیلم از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست اما به خوبی می‌تواند نشان دهنده استقبال مردم متعجبی باشند که چندان با فرهنگ و موسیقی سیستان آشنا نیستند:
در ادامه نیز می‌توانید فیلم‌های کوتاه دیگری از اجرای گروه‌های مختلف موسیقی کشورمان مانند گروه عاشیق‌های آذربایجان و بوشهری‌ها را که طی روزهای گذشته در متروی تهران اجرا شده ببینید؛ هر چند کیفیت این فیلم‌ها بسیار پایین است و بیشتر آنها توسط افراد غیرحرفه‌ای و با موبایل ضبط شده اما می‌تواند گوشه‌ای از اتفاق فرهنگی را که در حوزه موسیقی در این شهر زیرزمینی در حال روی دادن است نمایان کند.
عکس‌های مربوط به برنامه «آوای سرزمین من» را در اینجا می‌توانید ببینید:
منبع: ایلنا
