موسیقی فارس-شبنم ظهیریانی: گروه «هوران» به سرپرستی بهروز قهاری از سال ۸۲ فعالیت خود را با محوریت دف نوازی آغاز کرده است. این گروه سال ۸۳ با تغییرات سازی در زمره گروههای کوبهای قرار گرفت و فعالیت جدید خود را دنبال کرد.
و در ادامه مسیر با خوانندگانی چون امین هدایتی ، کوروش تهامی و میلاد رضا همکاری داشتند.
هدف گروه در درجه اول نگاه کوبه ای و صحبت با پوست و چوب بوده است.
در کنسرتهای متعددی که این گروه در تهران و شهرستان ها و خارج از کشور برگزار کرده است،به دلیل ترکیبی بودن گروه در اجراهای متفاوت با سبک هایی از نظیر،موسیقی تلفیقی، سنتی، عرفانی،
و عاشقانه باز خوردهای خوبی را از طرف بینندگان دریافت کرده که موجب آن شده است که گروه با قدرت و انگیزه بالایی به ادامه کار خود ادامه دهد.
گروه هوران در تازه ترین کنسرت خود که قرار است در سیزدهم دی ماه اجرا شود به همراه 40 نفر نوازنده کوبه ای ،
و 18 نفر کرال به همراهی نوازندگان سازهای سنتی قطعاتی از بهروز قهاری و محمد رضا بداغی را بر روی اشعار مولانا و عطار بر روی سن تالار اندیشه حوزه هنری به سمع و نظر عاشقان موسیقی اجرا خواهد کرد.
در ادامه گفت و گو با بهروز قهاری را می خوانید:
گروه هوران تاکنون خوانندگان بسیاری را با خود همراه داشته است چرا این اتفاق افتاده است و خواننده ثابت در ترکیب خود از ابتدا نداشته است؟
خدمت شما عرض کنم که محوریت گروه هوران بر اساس سازهای کوبه ای بوده و ما خواننده محوری نداشتیم.به همین دلیل در هر اجرا با فضای متفاوت و درخور آن فضا خواننده انتخاب شده است. به عنوان مثال وقتی فضای سنتی داریم نیاز به خواننده ای داریم که بتواند تحریر های ایرانی را بزند یا بعضی مواقع موسیقی تلفیقی داریم که شاید خواننده سنتی نتواند از عهده اش بربیاید.
نمیشد صرفا با یکی دو خواننده ادامه داد؟
چرا می شود اما متاسفانه در موسیقی وقتی برای خواننده ی زحمت کشیده می شود تا به سطح بالایی از موسیقی برسد بنابه دلایلی اگر گروهی کم کاری داشته باشد حق آن خواننده است که بتواند با گروه های دیگر هم کار کند.اما بعد از آن جذب آن خواننده به سختی اتفاق می افتد و البته طبیعی است چون خواننده بیشتر دیده می شود و مارکت هم بیشتر روی خوانندگان است تا نوازنده ها . خواننده ها هم بعد از مدتی مدیر برنامه می گیرند و آن مدیر برنامه برایشان تصمیم گیری می کند.
در اجرای گروه سبکهای مختلفی را تاکنون شاهد بوده ایم. این تنوع سبکی در چه راستایی بوده است؟ایا صرفا هدف جذب مخاطب از طیف های گوناگون بوده یا نه؟
امروزه ما باید با موسیقی روز پیش برویم. درسال 82 که استارت گروه هوران را زدیم موسیقی ما کوبه ای با سازهای سنتی به خوانندگی پرواز همای بود. از سال 85 به بعد گروه هوران ، موسیقی عرفانی و موسیقی تنبور را با دوخواننده امین هدایتی و حامد تمدن زاد ادامه داد . از سال 88 فضای الکترونیک و پاپ در جامعه ما بیشتر شد و ما با روی کردی متفاوت از قبل سازهای الکترونیک و کوبه ای با سازهای ملی و با خوانندگی چون امین هدایتی و کوروش تهامی،اجرا داشته ایم. همه این مسائل تجربه بود و سلیقه زمانه که ما هم با آن پیش رفتیم. ولی این بار در کنسرت پیش رویمان کارهای سنتی و کوبه ای درنظر گرفتیم چون فکر می کنم نقش موسیقی سنتی در جامعه بسیار کمرنگ شده است.
عموما وقتی از یگ گروه یاد میشود،ویژگی های سبکی است که آنرا متمایز می کند . ایا به صرف تفاوت در اجراهای مختلف موسیقی میتوان ویژگی های منحصربه فرد هوران را نام برد؟چه ویژگی هایی؟
بله. به جرات میتوانم بگویم اولین گروه کوبه ای که در ایران در زمینه تمامی سازهای کوبه ای از سال 82 فعالیت کرد ما بودیم.در آن زمان دو گروه دف نوازان مشتاق و چهل دف فعالیت دف نوازی داشتند و خوب از قدیمی ترین گروها بودند. ولی گروه هوران از تمامی سازهای کوبه ای ملی و جهانی بجز ساز درام استفاده کرد و همین امر باعث شد ما در چند جشنواره داخلی و خارجی مقام اول را کسب کنیم و همچنین در جشنواره ملی جوانان مقام سوم را کسب کنیم. هنوز هم پیشرو هستیم چون با وجود تشکیل گروه های کوبه ای متعدد 98 درصد گروه ها فقط دف نوازی دارند. زیرا نوشتن قطعه به صورت پلی ریتمیک با لهجه و زبان های متفاوت مختص به هر ساز دشواریهای خاص خود را دارد. اما امیدواریم بقیه گروه ها هم در این زمینه موفق بشوند.
هوران بر اساس سازهای کوبه ای شکل گرفته است اما گاها شاهد حضور سازهای دیگر نیز هستیم صرف افزودن چندساز مختلف میتواند سبک یک گروه را به تلفیقی تغییر دهد؟
بستگی دارد به اینکه نگاه ما به تلفیقی چه باشد!
ما باید سازهایمان را با سازهای جهانی هم کوک و از ربع پرده ها استفاده نکنیم، چه اوازی چه سازی، که موسیقی ما با سازهای ملی صدای جهانی و جدیدی به نام تلفیقی بدهد . شاید بشود گفت تلفیقی اما اینکه من با کاخن تنبک بزنم یا به وسیله گیتار ریتم تار بزنم این تلفیقی نیست. ما سعی کردیم خلاف جهت آب حرکت کنیم. چون در گروه ما سایر سازها مکمل سازهای کوبه ای هستند چون همیشه سازهای کوبه ای ریتم پایه یک ساز را نگه می دارند مثل سازهای زهی و ملودی. اما درگروه ما کاملا عکس این موضوع صادق است و این سازها تکمیل کننده سازهای کوبه ای می شوند.
چرا سازهای کوبه ای ؟
چون ساز اصلی من دف می باشد و مدرس دف هستم و تخصصم در سازهای کوبه ای است و تمام اعضای گروه از هنرآموزان خودم هستند . وقتی آنها در گروه قرار می گیرند با تمامی سازها آشنا می شوند و زیر نظر خودم و دوستانم آموزش می بینند. مثل کاخن، تنبک ،دمام، داربوکا و …
در اشعار انتخاب شده هوران به اشعاری با بزرگان ادبیات و شعر ایران مواجه هستیم. چرا نخواستید از اشعار معاصر استفاده کنید که حرف روز بزنید؟
این امر سلیقه ای است و شاید محتویات اشعار کهن با روحیات من بیشتر سازگار است.فکر میکنم ما هنوز چیزی از اشعار بزرگان متوجه نشده ایم. شعر کهن بیشتر جنبه عرفانی و تربیتی دارد. حتی در اشعار عاشقانه هم نکات زیادی به چشم می خورد. مولانا می فرماید:
با من صنما دل یک دله کن… گر سر ننهم آن گه گله کن
مجنون شده ام از بهرخدا …زان زلف خوشت یک سلسله کن
محتوای شعری برای من در اولویت است.
توانمندی های گروه هوران و نقطه قوتش را در کدام بخش میبینید؟
نقطه قوت ما در صحبت کردن با پوست و چوب است. سال ها پیش من قطعه ای ساختم به نام “ثار” به معنی خون که از ساخته های خودم را اجرا کردیم و واقعه کربلا را با پوست و چوب به تصویر کشیدیم و چندماه طول کشید که حس و ریتم راه رفتن شتر و آن فضای صحرای کربلا را توانستیم با ساز دف پیاده کنیم و کار بسیار سختی بود. اما هنگامی که روی سن اجرا کردیم بازخورد مخاطب به گونه ای بود که تمام بچه ها با گریه آن قطعه را اجرا می کردند و خودشان علت اشک شان را نمی فهمیدند. این تاثیرگذاری است که من از روز اول پیاده کردم و دارم ادامه میدهم و هدفم بیشتر ساختن قطعاتی با مفهوم و تصویر ذهنی برای مخاطب است.
یا قطعه سوگ سیاوش از شاهنامه، نبرد رستم و سهراب، قطعه دوزخ و یا آفرینش. هرکدام از این قطعات با مفهوم و کلام ساخته شده است و بیشتر کارهای من تصویری است تا اینکه فقط بخواهم یک ریتمی را اجرا کنم.
فکر می کنید به ایده آل های یک موسیقی بین المللی رسیده باشید یا گروه حرفی در این زمینه داشته باشد؟
وقتی صحبت از موسیقی جهانی می شود باید استانداردهای خود را با آن ها مقایسه کنیم بعد نظرسنجی کنیم. ما از روز اول فقط خودمان هستیم و تمام مشکلات و هزینه ها بر عهده نوازنده و سرپرست است. دغدغه هایمان باعث می شود خوب فکر نکنیم و حتی خوب عمل نکنیم وگرنه قول می دهم که بازهم ما یک سر و گردن از بقیه گروه های کوبه ای جهان بالاتر هستیم. آن ها تبلیغات رسانه ای و پشتیبانی مالی خوبی دارند اما ما هنوز در نشان دادن سازها در رسانه مشکل داریم. طبیعتا نمی شود خود را با گروه های بین المللی مقایسه کنیم.
استفاده از 18 نفر کرال و دو همخوان در اجرای پیشه رو رهبری ،آنها در یک گروه سنتی یا تلفیقی کار چندان راحتی نیست .چه اصراری به حضور این تعداد کرال بوده و خط آوازی هر یک بر چه مبنایی چیده شده است؟
نگاه من از هنرآموزانی است که می خواهند وارد عرصه موسیقی بشوند. بانوان ما در جامعه نمی توانند به صورت تک خوان فعالیت حرفه ای داشته باشند یا اینکه سختی های زیادی در مسیرشان است. افرادی هم هستند که توانایی خوانندگی دارند اما تجربه کاری ندارند. کرال می تواند نقش مهمی در گروه داشته باشد چون کلام و موسیقی مکمل هم هستند . کرال به عنوان یک ساز پرحجم در گروه ما نقش آفرینی می کند.
دربرنامه پیش رو چه قطعاتی اجرا می شود؟
آن دلبر من، با من صنما ،عشق بود و گذرگاه ،که از اثار بنده هستند و همچنین قطعات عشق جانان و ساقی از دوست عزیزم محمدرضابداغی اجرا می شود.
از قطعات کوبه ای هم می شود به سرود صلح، آفرینش و دریای عشق اشاره کرد که یک سورپرایز هم داریم و قطعه دریای عشق با یک ساز عجیب و خوش صدا از امریکای جنوبی اجرا می شود.
فکری برای جهانی شدن دارید؟ فکر میکنید موسیقی ایران در این وادی شنیده می شود؟
صد درصد هرکسی به فکر این است که کار و هنرش را جهانی بکند. همین الان هم ما داریم جهانی کار می کنیم از لحاظ کیفیت و تنوع ریتم ولی باید از ما حمایت بشود. اجرای سازهای کوبه ای در هرجای دنیا مخاطب خودش را دارد و مختص به ملت و کشور خاصی نیست. چون ریتم جهانی است و هر انسانی از بدو تولدش باصدا و ریتم قلب مادرش به دنیا می آید با ریتم راه می رود با ریتم غذا می خورد و با ریتم صحبت می کند. به همین خاطر نمی توان گفت ریتم مختص کشور یا ملتی خاص است.
مخاطب شما چه کسانی هستند؟
ما سعی می کنیم هر سن و سال و هر جنسیتی را مخاطب خودمان قرار دهیم.چون کار سختی داریم و آن کار آشتی دادن و معرفی کردن سازهای ملی خودمان به مردم است. رسانه ما فقط و فقط به معرفی خوانندگان پاپ می پردازد و توقعی هم نمیشه داشت که جوانان ما سازهای ایرانی را بشناسند و درک کنند. ما با آموزش و شناختن سازهای ایرانی سعی داریم این امر را محقق کنیم و مخاطب خود را از دهه 50 و 60 به دهه 80 و 90 بکشانیم.
جایگاه گروه هوران در موسیقی ایران کجاست؟
همه گروه ها به نوبه خود تلاش می کنند و ما هم از این قضیه مستثنی نیستیم و سعی می کنیم حرفی برای گفتن داشته باشیم. همه ما رسالتی با اهداف مشخص موسیقیایی پیش رو داریم.
این جایگاه را مردم با استقبال گرمشان مشخص می کنند.امیدوارم بتوانیم بهترین موسیقی را با کیفیت بسیار بالا ارائه بدهیم .
چشم انداز گروه را چگونه ارزیابی می کنید؟
هدف ما معرفی هنرآموزان به دنیای حرفه ای موسیقی نیز می باشد. از همین رو تهیه کنندگی کنسرت پیش روی ما را، آموزشگاه موسیقی بداهه برعهده دارد که با پشتکار جدی در این راستا گام محکمی برداشته است. امیدوارم ما هم بتوانیم با آموزش جدی و درست سالیان سال بتوانیم اجراهای باکیفیت به دوستداران موسیقی ارائه دهیم و هرروز شاهد موفقیت نوازنده ها و خواننده های این گروه باشیم.