به مناسبت ۹۱ سالگی حنجره طلایی موسیقی ایران؛ محمد نوری صدایی جاودان برای همه نسل ها

موسیقی فارس_پریسا حسین پور: آموزگار، الگو، ماندگار… ‌. مردی که او را تنها در قالب چند کلمه نمی توان توصیف کرد. محمد نوری از آن دست افرادی ست که به زمانی خاص تعلق ندارد. می ماند و می ماند و خاطره می سازد. مردمی بود، حافظه تاریخی مخاطبان و صدای جادویی اش رمز جاودانی اوست. این است طریق اسطوره شدن و ماندگاری یک هنرمند.

محمد نوری اگر امروز در کنارمان بود ۹۱ ساله می شد. خواننده که بیشتر با قطعات مشهوری چون جان مریم، ایران ایران، کهکشان عشق و سرزمین محبوب من شناخته می شود.

محمد نوری زاده یکم دی ماه ۱۳۰۸ در شهر رشت می باشد. وی از برترین اساتید آواز موسیقی کلاسیک ایرانی بود. او فارغ‌ التحصیل هنرستان تئاتر، زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران، و مبانی تئاتر از دانشکده علوم اجتماعی بود. دهه ۱۳۲۰ خورشیدی دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی در میان مردم ایران، به‌ ویژه نسل جوان بود که بخشی را می‌توان متأثر از نشر و پخش وسیع‌تر موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای جهان از طریق رادیو و صفحات گرامافون دانست.

محمد نوری در سنین نوجوانی و طی همین سال‌ ها و با خواندن اشعار نوینی که بر روی نغمه‌ های روز کشورهای غربی و برخی قطعات کلاسیک آوازی سروده شده‌ بود، کار خوانندگی خود را آغاز کرد. ناصر حسینی، افسر موسیقی دان ارتش ایران از مشوقان محمد نوری بوده است.

محمد نوری در کنار تحصیل در رشته ادبیات زبان انگلیسی و رشته نمایش، آواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش آموخت. پس از آن نزد استادان هنرستان عالی موسیقی، سیروس شهردار و فریدون فرزانه و مصطفی کمال پورتراب رفت و از آن‌ها تئوری موسیقی، سلفژ و نوازندگی پیانو را فراگرفت. آواز کلاسیک را نزد اولین باغچه‌ بان و فاخره صبا آموخته و شیوه آوازی خود را با تأثیر از استادانی چون حسین اصلانی و ناصر حسینی پیدا کرد و رفته رفته به شیوه منحصر به فرد خود دست یافت.

محمد نوری پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و پس از مدتی سکوت، فعالیت هنری خود را با آلبوم در شب سرد زمستانی همراه با فریبرز لاچینی و احمدرضا احمدی در سال ۱۳۶۸ از سر گرفت. این همکاری بعدها با آلبوم «آوازهای سرزمین خورشید» ادامه یافت.

محمد نوری برنده جایزه خورشید طلایی (۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار) در سال ۱۳۷۸ از جشنواره مهر، و دارای مدرک درجه یک هنری از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. وی در سال ۱۳۸۵ از سوی سازمان صدا و سیما به عنوان چهره ماندگار برگزیده شد.

محمد نوری پس از سال‌ ها مبارزه با بیماری سرطان و وخامت وضعیت جسمانی در شامگاه ۹ مرداد ۱۳۸۹ در بیمارستان جم در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
محمد نوری طی پنج دهه بیش از سیصد قطعه آوازی اجرا کرد. او همچنین به نوشتن و ترجمه مقالات و سرودن اشعاری برای ترانه پرداخت. محمد نوری در سال‌های پایانی عمر چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. وی ترانه‌های زیادی با تم میهنی اجرا کرد. یکی از مهم‌ ترین و معروف‌ ترین ترانه‌های وی، جان مریم نام دارد که آهنگ آن از ساخته‌ های خود نوری است.

محمد نوری موسیقی را زبانی جهانی و از آن همه اقوام و ملت‌ های روی زمین می‌دانست و از همین رو به اقتباس و الهام از هنر کلاسیک غرب معتقد بود.

او می‌گفت: «تنها عشق و علاقه قطعی مردم، ما را به عظمت واقعی رسانده است».

روحش شاد و یادش گرامی.

منبع: اختصاصی موسیقی فارس