موسیقی فارس_پریسا حسین پور: فیلم سینمایی «درخشش» از مشهورترین ساخته های کارگردان بزرگ سینمای هالیوود، «استنلی کوبریک»، و بر اساس رمان پر فروشی به همین نام نوشته «استفن کینگ»، نویسنده برجسته ژانر وحشت است که در سال ۱۹۷۹ مراحل تولید آن آغاز و در سال ۱۹۸۰ اکران شد. با اینکه پایان بندی فیلم درخشش با آنچه در نهایت در کتاب آن رخ می دهد متفاوت است اما این فیلم مورد استقبال کم نظیر مخاطبان قرار گرفت و یکی از پرفروش ترین فیلم ها گیشه در سال ۱۹۸۰ شد. با گذشت بیش از چهل سال از اکران درخشش، این فیلم در زمره برترین فیلم های ژانر ترسناک و از معمایی ترین و رازآلود ترین فیلم های تاریخ قرار دارد. رازها و معماهایی که بسیاری از آنها هنوز بی جواب مانده اند. کارگردانی بی نقص استنلی کوبریک، بازی استثنایی «جک نیکلسون» -در نقش «جک تورنس»- در کنار ایجاد فضایی سراسر راز آلود در تمام طول فیلم، همه و همه درخشش را به ساخته ای درخشان تبدیل کرده است.
اما در اینجا لازم است از موسیقی متن سحر آمیز فیلم نیز در کنار تمامی عواملی که تاکنون از آن ها ستایش شده است یاد کرد. موسیقی ای که به رهبری موسیقیدان به نام آلمانی، «هربرت ون کارایان»، ساخته شده است. هنگام تماشای فیلم درخشش از همان سکانس های ابتدایی تا پایان آن برای بیننده روشن است که موسیقی متن فیلم برای هر سکانس و رخداد مهم در طول فیلم به طرز تیزهوشانه و اختصاصی ساخته شده است. به گونه ای که بیننده را تماماً در کلیه ی صحنه ها درگیر کرده و برای هر اتفاقی گوش به زنگ نگه می دارد و مهم تر از آن فیلم را از حالت یکنواختی و کسل کننده بودن برای بیننده در می آورد.
در سکانس های آغازین فیلم زمانی که ماشین جک تورنس (با بازی جک نیکلسون) در میان کوهستان در حال حرکت است موسیقی متن وهم آلود همراه با نحوه فیلم برداری از زاویه بالا نشان از آرامش پیش از طوفان دارد. ضعیف و بی دفاع بودن جک و خانواده اش در برابر خشم پنهان طبیعت کوهستانی و گذشته تاریک «هتل اورلوک» (چشم انداز). موسیقی متن در این سکانس آغازین از جمله نماد های ماندگار فیلم درخشش محسوب می شود و قولی این موسیقی امضادار است. به گونه ای که مخاطبان حرفه ای سینما و حتی آنهایی که طرفدار سبک فیلم های ترسناک نیز نیستند این موسیقی متن را به خوبی می شناسند.
علاوه بر آن در سکانس های ابتدایی درخشش و تا نزدیک به نیمه فیلم ما شاهد این هستیم که موسیقی در بعضی از قسمت های کم اهمیت تر قطع شده و شنیده نمی شود. همچنین می توان گفت که موسیقی در بخش های ابتدایی با ریتم کندتر و بیش از حد در پس زمینه قرار دارد. اما با نزدیک شدن به شروع فعالیت های عجیب در هتل اورلوک، موسیقی تندتر، با ضرب آهنگ شدید و بیشتر از سکانس های پیشین شنیده می شود که این خود خبر از آغاز فاجعه می دهد.
سکانس های ابتدایی چون، فوران خون از درهای آسانسور هتل، صحبت های «دنی»(پسر کوچک جک با بازی دنی لوید) با تونی، دوست خیالی اش، آشنایی دنی و «وندی» (همسر جک و مادر دنی با بازی شلی دووال) با «دیک هالوران» (سرآشپز هتل با بازی اسکتمن کراترز) و پی بردن دنی به این حقیقت که او هم مانند او توانایی صحبت درون ذهن را دارد و هشدار های دیک به دنی درباره گذشته هتل اورلوک و عدم ورود به اتاق ۲۳۷ همراه با موسیقی متن با ریتم های متفاوت و بعضاً سینوسی بیننده را در تمام طول فیلم به فکر فرو برده و تا انتهای فیلم هوشیار و آماده نگه می دارد.
زمانی که دنی در هنگام سه چرخه سواری در هتل در انتهای راهرو قسمت کارکنان هتل ارواح دو دختر بچه سرایدار سابق هتل را می بیند که پدرشان آنها را به طرز فجیعی با تبر به قتل رسانده است، ریتم موسیقی تغییری اساسی می کند. تغییری که تا پایان فیلم به قوت خود باقیست و با آغاز جنون جک و قصد او برای کشتن وندی و دنی به اوج خود می رسد. به گونه ای که در سکانس های پایانی به ویژه زمانی که وندی با چاقوی در دست در تمام هتل به دنبال دنی میدود و با ارواح قدیمی سرگردان در هتل روبرو می شود، موسیقی متن به تندترین ریتم و دلهره آورترین حالت خود در تمام فیلم می رسد و علاوه بر آن از وضعیت پس زمینه ای که در ابتدای فیلم شاهد آن بودیم خارج و به عنصر اصلی فیلم تبدیل شده و به معنای واقعی کلمه می درخشد.
نکته اساسی دیگری که شایسته گفتن راجع به فیلم درخشش است این است که در بیشتر قسمت های فیلم همزمان با شروع موسیقی متن شاهد وجود رنگ های تندی چون قرمز، سیاه، نارنجی و زرد هستیم. برای مثال سکانس ورود دنی به اتاق ۲۳۷ و حضور جک در تالار طلایی هتل و ملاقات با مسئول بار این همزمانی رنگ و موسیقی چشم و گوش بیننده را به بیشترین حد از درگیری و دلهره رسانده که این خود از دلایل ماندگاری و درخشان بودن فیلم است.
گفتنی ست در دنباله ای که برای فیلم درخشش به نام «دکتر اسلیپ» (Doctor Sleep)در سال ۲۰۱۹ ساخته شده است و داستان زندگی دنی را که متاثر از حوادث هتل اورلوک است را روایت می کند. در برخی از سکانس های این فیلم مخصوصاً سکانس پایانی آن یعنی بازگشت دنی به هتل اورلوک که سال هاست تعطیل شده است از موسیقی متن آغازین فیلم درخشش دقیقا با همان نحوه فیلم برداری از زاویه بالا استفاده شده است. این خود نشان دهنده تاثیر گذاری و گیرایی فیلم درخشش به ویژه موسیقی متن جادویی آن است.
منبع: اختصاصی موسیقی فارس