موسیقی فارس-لی لا رضایی-شبنم خان مصدق: سولماز اسرافیلی؛ فارغ التحصیل رشته موسیقی از دانشگاه سوره، یادگیری موسیقی را از سال ۶۸ با اساتیدی چون ناصر نظر خانم ها افسانه افشار و گلستانی آغاز کرد.
شروع ساز پیانورا از سال ۷۰ زیر نظر استادانی چون خانوم صابریان مرندی غریب و آقای مهران روحانی و بابک آلالی گذراند.
همچنین دوره آهنگسازی را در سال ۷۰ زیر نظر علیرضا مشایخی گذراند.
او تاکنون با گروه های آوازی متعددی مشارکت و همکاری داشته است که از این میان می توان به مهرشیفتگان، کوبان،گروه آوازی تهران و زیتون نام برد که همراه با این گروه ها، اجراهای متعددی داشته و منجر به کسب مقام در جشنواره های مختلف موسیقی شده است.
ادامه معرفی وی را از زبان خودش بخوانید:
شروع تدریس موسیقی کودک را از سال ۱۳۸۰ شروع کردم از جمله همکاری های من با آموزشگاه های نوجویان طریقت، زریاب ، پارس، جام جم، چهار باغ ،هنرمند و گل آهنگ بوده همچنین گذراندن دوره آموزش و مربی گری ارف را زیر نظر استاد عزیزم ناصر نظر گذراندم . همچنین مستر کلاس های متعددی را زیر نظراساتید عالی رتبه آلمانی با کسب مدرک مربوطه و گروه آدمک گذراندم.
در ادامه گذراندن دوره های تکمیلی مادر کودک را داشتم زیر نظر ندا و لادن نصیری در سال ۹۷ گذراندن ورکشاپ موسیقی کلاسیک زیر نظر هاسمیک کاراپتیان و…و..بوده است. از دیگر فعالیت هایم همکاری با گروههای متعدد موسیقی و انتشار دو آلبوم «آفتاب مهتاب» و «دوراهی» ونیز دوسریال که از شبکه اول تلویزیون (سریال تب سرد ) پخش شد.
در همکاری با قاسم اقشار بک وکال خواندم و در سال ۸۵ با گروه کوبان در فرانسه اجرایی برای بزرگداشت حافظ را روی سن بردیم . به عنوان مدرس در منظومه خرد، مدرسه تطبیقی دخترانه و مدرسه پسرانه دی فعالیت داشته و از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ هرسال کنسرت های بزرگ فارغ التحصیلی کودک داشته ام .
* کنسرت های فارغ التحصیلی کودک چگونه بوده اند؟
کنسرت های فارغ التحصیلی کودک را به رهبری خودم در سال ۹۷ و در فرهنگسرا نیاوران برگذارکردم. این کار و کنسرت مادر کودک نقطه عطف کار من بوده است. این رویکرد، بازتاب بسیار خوبی داشت و باعث شد که در رادیو دیده و شنیده شود و بدرخشد.
* موسیقی را دانشگاهی یاد گرفتید یا….؟
من از ۸ سالگی که موسیقی را شروع کردم و این کار همیشه تداوم داشت تا امروزه که همچنان در حال آموختن هستم.
من سال ۷۰ برای هنرستان امتحان دادم و رتبه خیلی خوبی گرفتم ولی متاسفانه ادامه ندادم. در دبیرستان رشته ادبیات و علوم انسانی خواندم و همزمان، در رشته روانشناسی و موسیقی در تهران قبول شدم که موسیقی را ادامه دادم و فارغ التحصیل رشته موسیقی از دانشگاه سوره هستم . از اساتیدی که با آن ها کار کردم اولین نفر آقای ناصر نظر بودند که اولین دوره موسیقی کودک رو با ایشان گذراندم و واقعا مدیونشان هستم .و افتخار می کنم با ایشون آشنا شدم در مدرسه موسیقی پارس و به ده سال در آموزشگاه بودم .
*چرا کار با کودک را انتخاب کردید؟
کار با کودک را بسیار دوست دارم و البته خود کودکان را نیز دوست دارم. احساس برقرار کردنشان با موسیقی بسیار دوست داشتنی است و چون خودم عواطفم به کودکان بسیار نزدیک است، لذت خاصی از کار با کودک می برم و برایم خستگی ناپذیرو دوست داشتنی است. اینکه بچه هایی با رشد و حال و احوال خوب تربیت و تحویل جامعه داده شوند واقعا برام لذت بخش است و نقطه عطف وقدرت بزرگی در کار من است. اگر بارها به دنیا می آمدم بی شک باز شغل معلمی و تدریس به کودک را انتخاب می کردم . حالا اگر موسیقی نبود، کار دیگری را در ارتباط با بچه ها انتخاب می کردم چون احساس می کنم خدارا دربچه ها به خوبی می شود دید. صافی و شفافیت خوبی دارند که وقتی با آنها کار می کنی لذتی دارد که هیچ وقت حس نمی کنی پیر می شوی. چون بچه ها دنیای عجیبی دارند و پر از اتفاقات خوب و خواستنی هستند .
*آیا در زمینه روانشناسی کودک هم برای کارت مطالعه کرده اید؟
بله من در زمینه روانشناسی کودک مطالعات بسیار و تجربه های زیاد داشته و دارم. چون کار موسیقی کودک و پکیج کودک باید یک پکیج کامل باشد و مربی باید باسواد باشد. این کار مستلزم این است که حتما صدای خوبی داشته باشد. یک سازرا به خوبی بلد باشد بزند. روانشناس باشد، باسواد باشد. درواقع معلم کودک باید یک دایره المعارف کامل باشد چون هر بچه ای مختصات خودش را دارد و بلد باشد هر بچه ای را چطور و چگونه پیش ببرد. از بعد روحی و روانی کودک که درکنار بقیه مسائل، تجربه بسیار مهمی است که من بسیار کار کردم با دکتر نورمحمدی در آموزشگاه پارس و از تجربیات ایشون بسیار استفاده کردم. طی مطالعاتی که داشتم و تجربیات کلاس ها کاملا این را نشان می دهد که یک معلم موسیقی درکنار آموزش به کودکان باید حتما یک روند روانشناختی راهم بلد باشد.
* چرا می‌گویند کودک از ابتدا با ارف شروع کند بهتر است ؟ آیا اگر چنین نباشد روند یادگیری تغییر می کند؟
بله کودک از ابتدا باید با ارف شروع کند چون مثل یک ساختمان است و من با دقت و تاکید زیادی به این مساله نگاه می کنم. مثل ساختمان ساختن درابتدا نقشه آن ریخته می شود، فونداسیون خیلی خوبی برایش چیده می شود، ساختمان به خوبی بالا می رود و نما و استخوان بندی خیلی خوبی دارد و البته محکم. نگاه من به موسیقی کودک همین است و بسیار با وسواس کار می کنم و خیلی واجب می دانم موسیقی کودک را. چون کارکردن با کودک سخت است و وسواس بسیاری را می طلبد.
*از رابطه بچه ها در سنین مختلف با موسیقی و سلایقشان بگویید!
سلیقه بچه ها آن چیزی است که اغلب در خانواده ها، محافل و ماشین ها شنیده می شود و فکر می کنند خیلی خوب است که یک کودک ۳ یا ۴ ساله بیاید یک سری چیزها را پشت سر هم بگوید و متاسفانه خیلی وقت ها فیلم می گیرند و در شبکه های مجازی استوری می کنند، انگار خوب است چنین کارهایی ! دیدگاه من این است که اصلا وجهه قشنگی ندارد و مورد پسند نیست.
اصولا سلایق کودکان متفاوت و متغییر است و اگر درست هدایت شوند و با رشد ذهنی- فکری- جسمی شان هماهنگ شود، بسیار کودکان با استعداد خوبی تربیت می شوند و نادر! خانواده ها از ابتدا می توانند سلایق بچه ها را دنبال و کشف کنند و قدم های خیلی خوبی را بردارند .
*آیا در دنیای امروز کودکان موسیقی خاصی گوش می‌دهند؟
در دنیای امروز کودکان موسیقی خاصی گوش می دهند و متاسفانه و متاسفانه موسیقی خیلی خوبی نیست و غذای مناسبی از نظر شنیداری برای چشم و گوش بچه ها نیست. اصلا باید گفت موسیقی خوب چیست و چرا کودکان هجویان گوش می دهند و حافظه اشان خیلی اوقات شعرها وترانه هایی را از بر دارد، که هیچ سنخیت و ربطی به دنیای آنها ندارد .
البته موسیقی خوب برای بچه ها ، تضاد اجتماعی زیادی را به نمایش می گذارد. درواقع کودک نباید با آن ها آشنایی داشته باشد چون بار مثبت نداشته و اثری در یادگیری ندارد. بچه ها علاقه مند به شعرهای بی بندوبارهستند و آنها را حفظ می کنند و از این جهت بیشتر متاسف می شوم.
متاسفانه من پیشرفتی نمی بینم و کودکی که آهنگ خوب، موسیقی خوب و شعر خوب را دنبال کند نمی بینم در طول این سال ها .
کودک با سواد و معلومات نمی بینم اصلا و اگر دیدم کم بوده و انگشت شمار! کودک با معلومات و تربیت شده خوب واقعا کم است و فقط از رپرها آهنگ خوانده می شود و خواننده هایی که تحت هیچ شرایطی برای موسیقی موجه نیستند.
* به چه طریق با علایق موسیقایی فرزندمان آشنا شویم؟
اولین کار این است که والدین به شکل اصولی ساز را برای بچه ها دنبال کنند و پله به پله ارف، بلز … تا بچه ها در سال های بعد موسیقی را جدی تر دنبال کنند. عده ای از بچه ها موسیقی برایشان هدف است و وارد کار هنرستان می‌‌شوند و جدی تر به قضیه نگاه می‌کنند. اما خیلی ها جنبه تفنن وتفریح برایشان دارد. نگاه بچه ها و خانواده بسیار مهم است چون به بچه ها خط مشی می‌دهد وباعث میشود در حیطه هایی قدم بگذارند که دوست دارند. البته چون سلایق بچه ها در سن های مختلف فرق می‌کند، در سن های بالاتر بهتر می‌توانیم برای یادگیری رویشان مانور بدهیم . حتی باعث می شود نیاز به موسیقی را احساس کرده و از آن به بعد جدی تر ادامه اش دهند .
*آیا کودکان امروز به نسبت کودکان دیروز دید جنسیتی به هم دارند؟ در موسیقی هم؟
کودکان امروز دید جنسیتی ندارند ، این را در کارهای گروهی دیده ام زمانی که بچه ها کنار هم کار می کنند و همدیگر را همراهی می کنند، اصلا نگاه جنسیتی نداشته و ندارند و همه کنار هم خوب پیش می روند و می درخشند . خیلی وقت ها حرکت ها و رقص هایی که برای بچه ها تنظیم می کردیم، دختر با پسر میرقصید و حرکت می کرد وهیچ مشکلی هم پیش نیامد. همیشه خودم در کارم نگاه جنسیتی را برمی داشتم و احساس می کردم همه یکسان هستند و بچه ها باید در هر سنی و رده ای با هم بروند جلو و دید جنسیتی نداشته باشند .
از اینکه دختر در کنار پسر بلز و فلوت می زند، لذت می بردم و رضایت بسیاری داشتم و طی این ۲۰ سال که در خدمت موسیقی کودکم اصلا بچه ها دید جنسیتی نداشته اند.
از پستی و بلندی های کار با کودکان بگو؟
کار با کودک شیرین است و سرشار از تجربه و حال خوب. چون کودکان در عین اینکه کودکی می‌کنند، معلم های بزرگی هستند واز بچه ها عشق می‌گیریم و افتخار می‌کنیم که معلم موسیقی کودک هستم. چون با عشق کار میکنم با وجود شرایط سختی که در جامعه است و نا متعادلی هایی که شکل گرفت در حیطه اقتصادی و…. ولی واقعا عشق به کودکان حفظم کرد. کلاس های آنلاین واقعا سخت است و به صورت آنلاین مصائب بزرگی دارد، چون باید همان کار را به صورت آنلاین برای کودک پیاده کنی.
*دید کودکان به موسیقی نسبت به هنرهای دیگر چه طور است؟
نگاه کودکان به موسیقی مقداری رقابتی است و یک مقداری متاسفانه در کار این است که مادر هنرجو می‌گوید چون بچه خواهرم موسیقی کار می کند، بچه من هم حتما باید موسیقی بگذراند.
سلیقه کودک خیلی دخیل در داستان ها و موسیقی نیست و متاسفانه بعد رقابتی دارد درصورتی که اگر به سلیقه و انتخاب کودک بگذارند شاید کودک اصلا موسیقی را انتخاب نکند. شاید کارهای خلاقیت، تجسمی، نقاشی و…. را دنبال کند. این را گاها از بچه هایی که به اجبار وارد موسیقی شدند، و من خلاقیت کودک را در ساخت چیزهای دیگری مثل خمیر بازی ساخت مجسمه و….
خیلی وقت ها بچه ها آرامش را در ساختن وسیله ای به دست می آورند و ذهیتشان اصلا ساختار اصلا موسیقیایی ندارد.
ولی چون اپیدمی شده و بچه ها حتما باید دوتا زبان بلد باشند. اصلا سرعتی که گذاشته شده به سلیقه کودکان نیست ولی اگر بچه ای به سلیقه و عشق و علاقه خودش بیاید سر کلاس یک نهالی است که رشد خیلی خوبی خواهد داشت و به درخت خیلی خوبی تبدیل می شود که ثمره اش اتفاقات خیلی خوب در زمینه موسیقی اش است.
*چگونه کودکان خود را به خوب شنیدن موسیقی دعوت کنیم؟
بچه ها رو به برنامه خوب بردن به موسیقی خوب گوش دادن غذای خوب روحی و کنسرتهای خوب توصیه میکنم که باعث میشود گوش کودک رشد کند و سلیقه موسیقیایی کودک خوب جلو رود و محیط نقش مهمی دارد چراکه موسیقی سنبل ارامش روح و روان است .
اموزش هایی که در کلاس حضوری هست در آنلاین نیست چون در کنار کارهای حضوری ما بخشیدن همواری دوستی را به بچه ها یاد میدهیم
برای اپلیکیشن های مربوط به کودکان هم موسیقی پیاده میکنی؟
من خیلی نسبت به اپلیکیشن ها واکنش ندارم چون آموزش مستقیم ودر لحظه لذت بردن از آن واقعا چیز دیگری است و ترجیح می دهم لمس لحظه را هم برای خودم هم کودک داشته باشم.
*میزان یادگیری کودکان و بزرگسالان در موسیقی چه طور است؟
بچه ها یادگیری شان به دلیل نبود دغدغه فکری خیلی بیشتر و بهتر است و با سن کم از روش تقلید تکرار و آموزش غیر مستقیم که در موسیقی کودک امر مهمی است، بهتر یاد می گیرند.
ولی بزرگسالان به دلیل دغدغه فکری، شغلی و مسئولیت هایی که دارند، خیلی دیرتر و کند تر جلو می روند و بعضا ممکن است یادگیری را رها کنند و صرفا کنار قضیه باشند و حاشیه ای نگاه کنند. درهرصورت تفاوت یادگیری این است که کودک بدون دغدغه و مسئولیت پذیری موسیقی را یاد می گیرد و صرفا در برابر یادگیری موسیقی مسئولیت پذیری دارد وبزرگسال باید پشتکار و پیشرفت بیشتری داشته باشد تا جلو برود.
*نظرتان در مورد گیم هایی که موسیقی به کودک یاد می‌دهد چیست؟
گیم ها را رد نمی کنم در جهت خودشان جلو می روند و هوش موسیقیایی کودک را پرورش می دهند.
ولی من باز کلاس های موسیقی را که در کنار کودک و اتفاق هایی که چه خوب باشد چه بد را در کلاس حضوری ترجیح می دهم و احساسی که در یک کودک برای سالیان سال باقی می ماند آن واقعا با ارزش است و سازنده .
از بعد اطلاعاتی اموزشی و مهارت کودک در دو ساز بلز و فلوت در پایان دوره به نمایش گذاشته می شود.
بچه ای که چیزی را بلد نیست بزند ،چیزی را نمی تواند بخواند حالا یا طی شش ترم یا هشت ترم یا گاها طی چهار ترم پیش می آید بچه ها موسیقی کودکشان را تمام میک نند. طی این دوره بسیار لازم و مهم است که بچه ها با این روند پله پله حرکت کردن پیش بروند. گاها پیش می آِ که خیلی ها می گویند لزومی ندارد موسیقی کودک پیش رود و بچه فورا سمت ساز برود. در صورتی که دنیای موسیقی کودک متعلق به کودک است و باید لذت موسیقی کودک را کودک بچشد با بازی هایی که هست.
با بشنیدن و ساز زدن کودک متوجه می شود مهارت خواندن و نواختن را همزمان با هم دارد و این بزرگترین حسن یک اتفاق خیلی بزرگ در موسیقی کودک است که آنقدر زیر ساخت های محکمی را برای بچه می سازد که برای رفتن به پله بعدی بسیارکارآمد است.
من بعد از گذراندن بلز و فلوت ب
ه عنوان مربی کودک گذراندن دوره تنبک را بسیار لازم می دانم چون مهارت کودک در نواختن یک ساز کوبه ای ایرانی است. برایش دست ورزی میشود و بسیار مهم است و برای آینده بعدی و انتخاب ساز کودک.
روند یادگیری را به این شکل طی این سال ها خیلی تجربه کردم و جواب بسیار خوبی ازآن دریافت کردم . روند یادگیری را بسیار پله ای و مستمر جلو رفتن را در بچه ها بسیار خوب با نتایج خوب دیده ام و کمتر پیش می آید که مشکل علاقه ای پیدا کنم و ببینم که ادامه نداده و روند را تغییر بدهند.
با این نوع کار کردن بچه اصولی تر جلو می رود، تا اینکه ناگهانی شروع کند.
بچه با سن کم که ساز تخصصی را شروع کند چون سن بچه کم است، بدنش رشد کافی نداشته، قدش بلند نشده و دست ها کوتاه است، مینشانندش سر یک ساز و باعث دلزدگی اش می شود و کودک بعد مدت کوتاهی ساز را کنار می گذارد و علاقه اش به موسیقی کم می شود . ولی من به شخصه طی این سالها فعالیت در موسیقی کودک، ارف را بسیار مناسب می دانم. ضمن اینکه بسیار بسیار مهارت زیادی را برای تدوین روش موسیقی کودک ایجاد می کند و فوق العاده است.
*نقطه عطف کاری شما چیست؟
نقطه عطف کار من این بود که بدون هیچ پوشش و آموزشگاهی با هزینه شخصی خودم کنسرت خوبی را در زمینه کارو مادر کودک برگذار کردم که بسیار مورد استقبال واقع شد و بازتاب خوبی داشت. مادران با بچه ها کنسرت دادند و ساز زدند و واقعا نقطه عطف کاری من بود. مادرها از جایی به بعد وارد کلاس موسیقی می شوند و همراه با بچه ها ساز می زنند و احساس زنده بودن می کنند و رقابت با فرزند میک نند و می فهمند باید خودشان را دوست داشته باشند و صرفا مادر نباشند و بچه ها هم اینگونه انگیره بهتری بگیرند و جلو بروند.
