موسیقی فارس- *محمدرضا چارهخواه: موسیقی فیلم،از روزی که سینما متولد شد چون سایه همیشه بر سر آن گسترده بوده و هست. زمانی ارکسترهای موسیقی در سالن های نمایش حضور یافته و موسیقی زنده اجرا می کردند.
چندین دهه است که موسیقی فیلم،بخش جدا نشدنی فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی است.در حقیقت شناسنامه آنها محسوب می شود.
موسیقی فیلم حکم روح را برای فیلم و سریال دارد،بنابراین فقط برای پر کردن فضاهای خالی یا ایجاد هیجان کاذب نیست.
برخی از آهنگ هایی که روی فیلم ها گذاشته اند،گاهی معروف تر از خود اثر شده و به گونه ای فراگیر و ماندنی شده اند.مانند آهنگ هایی که انیو موریکونه برای فیلم های وسترن اسپاگتی ساخت.هنوز هم علاقه مندان به آنها گوش داده و لذت می برند.
تعداد آهنگسازان و آهنگ های معروف فیلم،آن قدر زیاد است که قابل شمارش نیست.چون از بحث ما خارج است به آن نمی پردازیم.
برخی از موسیقی هایی که برای سریال های تلویزیونی در ایران و خارج ساخته شده،هویت آنها محسوب میشوند.پیش از آنکه بینندگان تصویر را ببینند،اول آهنگ آن به گوش شان رسیده و حتی اگر در اتاق نباشند،به راحتی متوجه می شوند که کدام سریال میخواهد پخش شود.
به عنوان نمونه،آهنگ سریال های «پوآرو»، «ناوارو»،«سربداران»، «امام علی(ع)،«آینه» و…در ذهن مردم رسوب کرده و هرگز از ذهن آنان محو نخواهد شد.
سال هاست در ایران،موسیقی فیلم دیگر آن هویت گذشته را ندارد. اصلا مخاطب نمی تواند تشخیص دهد کدام آهنگ مربوط به کدام فیلم یا سریال است.گویی تمام آهنگ ها را یک آهنگساز ساخته است!
در دوره رکود موسیقی فیلم و سریال،اخیرا مجموعهای از شبکه سوم صداوسیما پخش می شود که آهنگاش،به خصوص تیتراژ آن دارای هویت است که در گوش انسان طنین انداز می شود.
وقتی مجموعه «رحیل» پخش میشود،موسیقی آن به مخاطب القا می کند که قرار است کدام سریال از گیرنده تلویزیون پخش شود.
موسیقی این سریال،ترکیبی از ملودی ایرانی،آهنگ تعزیه و موسیقی جنوب ایران،به خصوص بوشهر است که بر گوش جان مخاطب می نشیند.
موسیقی آن،هم حماسه را تداعی می کند،هم تعزیه و هم عشق را. بی شک این هنر آهنگساز است که با سفارش و نظارت تهیه کننده به این پایه از تاثیرگذاری رسیده است.
اغلب تهیهکننده های باسابقه تلویزیون جایی ویژه را برای موسیقی متن درنظر گرفته اند و رامین عباسی زاده نیز با توشه سالها تولید سریالهای مختلف از او یک فرشته بود تا سقوط یک فرشته، انقلاب زیبا، احضار، پریدخت و…، اغلب به استفاده از موسیقی تلفیقی با رگه هایی از موسیقی سنتی و مدرن علاقه نشان داده و در سریال رحیل نیز این تلفیق را فراموش نکرده.
محمد نصرتی آهنگساز سریال رحیل که موسیقی را نزد اساتیدی همچون نادر مشایخی، فرهاد فخرالدینی و کیاوش صاحب نسق آموخته به خوبی از دایره موسیقایی موسیقی شرقی در کنار رگه های غربی بهره گرفته و ملودی گوشنوازی را خلق کرده که تماشای سریال را دلنشین میکند.
وقتی بیننده پای گیرنده به تماشای سریال مینشیند،در صحنه های مختلف،تمام حس و حالی که در موسیقی متن مستتر است را با تمام وجود احساس کرده و با آن همراه می شود.
مدت ها بود که موسیقی مجموعه ها،حکم شناسنامه و هویت سریال را نداشتند.آهنگ چیز دیگری می گفت و صحنه ها چیز دیگری را نشان می دادند.در این چند سال اخیر کمتر به یاد داریم،مجموعه ای از تلویزیون روی آنتن رفته باشد و موسیقی تیتراژ آن،حتی برای دقیقه ای در ذهن بماند،تیتراژ سریال «رحیل» مانند آهنگ مجموعه های دهه شصت در ذهن باقی مانده و گاهی روی لب ها مترنم می شود.
*محمدرضا چارهخواه ویولونیست و فارغالتحصیل موسیقی