موسیقی فارس- لی لا رضایی: نقش مهم صدابردار در ارایه آثار موسیقی چه در ژانر صحنه و ارایه آلبوم بر هیچ کس پوشیده نیست ولی کمتر در روزمره به صدابردارانی برخورد میکنیم که به فن نوازندگی و دانش آهنگسازی اشراف داشته باشند.
پیام سوری از جمله هنرمندانی است که در یک دهه فعالیت حرفه ای خود در بیش از ۱۰۰ اثر در نقش صدابردار و نوازنده حضور داشته است وی چندی پیش به دعوت کمپانی معتبر جهانی یاماها به عنوان یک هنرمند پیانوی ایرانی دعوت به همکاری شد . این اتفاق خوب بهانه ای برای هم صحبتی با یک صدابردار و نوازنده پیانو و شنیدن دغدغه هایش شد که شما را به خواندن این مصاحبه دعوت می کنیم:
*شما از معدود صدابردارانی هستید كه به فن نوازندگی و آهنگسازی اشراف كامل دارید این آشنایی چقدر در جهان صدابرداریتان موثر است؟
صوت و موسیقی دو عنصر به هم پیوسته هستند كه هیچ یك را نمی توان از هم جدا دانست . اساس موسیقی اصواتی هستند كه در طول تاریخ بشر و به صورت تكاملی تبدیل به فواصل موسیقایی شدند و در نهایت با محاسبات دقیق از طریق فیزیك صوت تبدیل به شكل امروزی شدند.
صوت و فواصل موسیقایی در تمام تار و پود وجود من در هم تنیده است. از همان دوران كودكی كه موسیقی را با ساز پیانو شروع كردم، در ذهنم اصوات به صورت اشكال مختلف شكل میگرفتند و جدا از فواصل موسیقایی آنها كاملا درك میكردم. تنها این نبود كه نتی را به صدا در بیاورم و ازآن بدون توجه به ساختار صوتی عبور كنم . همین جریان ، هم اکنون در صدابرداری و میكسهایم كاملا به چشم میخورد . طرف دیگر در نوازندگی، كاملا با رعایت مسایل دینامیكی مینوازم در واقع در نوازندگی من دو نفرهستم ؛ یكی نوازنده و دیگری صدابردار و همین طور در حال میكس قطعه ای كه مینوازم.
*چندی پیش شركت یاماها ژاپن از جنابعالی به عنوان ارتیست ایرانی دعوت كرد تا به اجرای اثاری از فرهنگ موسیقی ایران بپردازید ، لطفا از این همكاری برایمان بیشتر بگویید.
از ابتدای تاسیس نمایندگی رسمی یاماها در ایران به صورتهای مختلف از جمله تدریس در اموزشگاه رسمی یاماها همكاری داشتهام تا اینكه شركت یاماها در ژاپن تصمیم به جمع آوری موسیقی در فرهنگهای مختلف جهان گرفت با توجه به شناختی كه از من و نحوه نوازندگی پیانو ایرانی من داشتند پروژه نوازندگی یازده اثر جاویدان در ژانر موسیقی ایرانی به من پیشنهاد شد. بعد از بررسی آثار مختلف، آنها را انتخاب و برای پیانو تنظیم و اجرا كردم و از این آثار در جشنی كه برای رونمایی از پیانو های این شركت ترتیب داده شده بود رونمایی شد و اكنون من پیانو ارتیست یاماها در ایران هستم.
*در یك دهه كاری خود در مقام صدابردار بیش از ١٠٠اثر با صدابرداری و میكس و مسترینگ شما راهی جامعه شده است وجنابعالی موفق شده اید رفتارهای متعددی را در فن صدا از خود نشان دهید . این متفاوت بودم در درفتار از کجا نشات گرفته است؟
موسیقی مجموعه باور ها وایده های آهنگسازان و تنظیم كنندگان است كه ساخته و جاری میشود. این ایده ها وقتی متفاوت باشند حتما باید متفاوت رفتار كرد . به عنوان مثال حتی موقعی كه یك ملودی یكسان را به چند تنظیم كننده میدهید هركدام از آنها ردپای ذهنی خود را در تنظیم آن قطعه به جا می گذارند. در نتیجه اولین وظیفه یك صدابردار شناسایی این ذهنیت و كمك به اجرای هرچه بهتر آن در هنگام صدابرداری است. از این كه عزیزان و استادان آهنگسازی و تنظیم كننده در این مدت به من اعتماد داشتند و كارها و افكارشان رو به من سپردند بسیار خوشحال هستم و سعی ام همیشه این بوده چیزی به زیبایی كارها و زحمات دوستان اضافه كنم ودر واقع معتقدم صدابردار به زیبایی اثر می افزاید .
*رابطه میان صدابرداری و میكس و مسترینگ چیست؟
این سوال را با یك مثال پاسخ می دهم ! یك موسیقی از ملودی و تنظیم و در نهایت اجرای نوازندگان بوجود میآید. یك مسترینگ خوب هم از یك ضبط خوب و یك میكس ایده ال شكل می گیرد.
*تخصص صدابرداری در ایران را نسبت به كشورهای پیشرفته چگونه وارزیابی می كنید ؟
در ایران علم صدابرداری اكثرا به صورت تجربی و با آزمون و خطا انجام میگیرد و اكثرا موسیقیها را به صورت پریست های از پیش درست شده میكس و مسترینگ میكنند و این مسئله به هیچ عنوان جایگاه صدابرداری را نه تنها به سطوح بالا نمیرساند، بلكه باعث نزول این سطح هم میشود . این موضوع در همه سبكهای موسیقی به چشم میخورد ، توصیه من به جوان های صدابرداری این است كه اول علم كار را از طریق تحقیق و خواندن مقاله های مختلف بدست بیاورند بعد اقدام به كار كنند.
*آثار همكارانتان را در سرتا سر جهان را مطالعه میكنید؟
من اغلب آثاری را كه در آرشیو دارم به صورت اوریجینال و در سفرهایی كه به اكثر جاهای دنیا داشته ام خریداری می كنم و در اوقات فراغت به آنها گوش میدهم. حتی الان با چند استودیو مطرح در خارج از كشور در حال تبادل نظر و همكاری هستم . مثلا چندی پیش استودیویی در آمریكا كه برنده جایزه گرمی هم شده بود، ازمن در مورد ضبط انسامبل موسیقی ایرانی راهنمایی خواست . حتی به صورت آنلاین هنگام ضبط مشاوره میگرفتند . خوشبختانه رابطه من با همكارانم در خارج كشوراز بسیار فعال و مثبت است.
*آیا نسل جوان در صدابرداری ایران روند رو به رشدی را داشته است؟
توصیهای كه به جوانترها دارم این است كه همواره تلاش كنند به توسعه علم خودشان در صنعت صدا و همیشه به این وسیله به جلو حركت كنند . جوانهای امروز بسیار باهوشند ولی به كمی حوصله و مطالعه بیشتر احتیاج دارند.
*چرا فعالیتهای صدابرداری شما اكثرا در موسیقی آكوستیك است ، پرونده كاریتان اینگونه نشان میدهد چرا؟
همانطور كه میدانید من ابتدا نوازنده پیانو یك ساز كاملا اكوستیك با رنج فركانس بالا هستم پس طبیعی است كه این تاثیر بسیار زیادی در روحیه صدابرداری من داشته باشد اغلب كاهایی رو كه ضبط كردم كارهای كاملا اكوستیك بوده و از این نظر به خودم میبالم كه با ضبط موسیقی فاخر شناخته میشوم .
*آیا تا كنون به صدابرداری تجربی پرداخته اید؟
یكی از علاقه مندیهای من در دنیای صدا، کسب تجربه در فضاهای جدید است. بعضی وقتها افكتهایی كه در یك سری از موزیكها احتیاج داریم مثل موزیك های فیلم را خودم طراحی و اجرا میكنم ویا به عنوان مثال در آلبوم «همهمه كاشیها» اثر پیمان خازنی از ریورب طبیعی كه در طبقه -٣ استودیو است به عنوان افكت اصلی استفاده كردم كه تجربه خیلی جالبی برای من بود. كلا تجربه های جدید و خلاقیت را دوست دارم و از تكرارهای بیمورد متنفرم.
*آیا برای ادامه دنیای آهنگسازی و نوازندگی برنامه ای دارید؟
قطعا بله! من در ابتدا نوازنده و آهنگساز و تنظیم كننده هستم و بعد صدابردار ! از ابتدای امسال شروع مجدد به فعالیت جدی در این زمینه كرده ام و البته چندین پروژه مختلف در دست دارم كه همزمان در حال كار روی آنها هستم و در زمینه نوازندگی انشالله به زودی شروع به تولید مجموعه سولوهای پیانوی خودم می كنم كه این اتفاق به دلیل فوكوس من روی پروژه های دوستان عقب افتاده بود كه به زودی کلید میزنم .
*چرا صدابرداران نامدار استودیویی كمتر زیر بار صدابرداری كنسرت می روند؟ این به دلیل عدم توانمندی آنها در این مقوله نیست؟
این سوالی است كه اغلب از من می پرسند . تا زمانی كه سالن استاندارد در اختیارم نباشد با آبروی خودم بازی نمیكنم. سالنهایی كه كوچكترین شرایط مناسب اكوستیكی را ندارند و البته تجهیزات ناكافی و نا مطمئن و بی كیفیت را نیز باید به این قضیه اضافه كرد تا زمانی كه این مشكلات حل نشود، ترجیح می دهم در محل شخصی خودم كه با دقت و وسواس زیاد درست شده بمانم و به كارم ادامه دهم. دلیل همین است نه چیز دیگر!